Açıklama

GIMP; dijital grafikleri işleyen ve GNU Projesi'nin bir parçası olan, GNU standartlarını takip eden ve kullanıcıların özgürlüğünün en üst düzeyde korunmasını sağlayan GNU Genel Kamu Lisansı sürüm 3 veya üstü kapsamında yayımlanan bir uygulama için anlaşılması kolay bir isim olan “GNU Görüntü İşleme Programı” anlamına gelir. Hem temel boyama ve çizim için basit bir araç hem de gelişmiş fotoğraf rötuşu, dijital görüntü kompozisyonu, düzenleme ve animasyon gibi karmaşık görevler için güçlü bir program ve orijinal sanatın yaratımı olarak kullanılabilir. Benzer programlarda bulunan olağan özelliklerin yanı sıra GIMP bilgisayar grafikleri profesyonellerine yönelik bir dizi son derece karmaşık seçenek sunar. Aynı zamanda bir çok platformu destekler ve çok çeşitli biçimleri ve biçim dönüşümünü yönetir.

Daha fazlasını öğrenmek için: FSF Dizini, GIMP Resmî Web Sitesi

Kim Kullanıyor ve Nasıl

GIMP çok sayıda sanatçı, amatör, Web geliştiricisi, eğitimci tarafından kullanılmaktadır. Okulda sunumlar, kitapçıklar, okulun Web sitesi veya bülteni ve benzeri projeler için grafik materyallerinin hazırlanmasında öğrencilere ve öğretmenlere yardımcı olan kullanışlı bir araçtır.

Fransız sanatçı Isabel Saij, çalışması için GIMP'ı nasıl kullandığını anlatıyor:

“Farklı işler için kullandığım bir program: Fotoğraf işleme (görüntüleri bir araya getirme), çizimler (kâğıt üzerine yapılan ‘gerçek parçalar’ım ile ilgili ‘dijital parçalar’ım), gençlere öğretme, video için görüntü hazırlama ve benzeri. Başka bir deyişle en sevdiğim programlardan biri.”

Bu programın profesyoneller ve amatörler tarafından bilgisayar kullanıcıları olarak özgürlüklerinden vazgeçmeden fikirlerini etkili bir şekilde hayata geçirmek için nasıl kullanıldığına dair birçok ilginç örnek var. Bunlar arasında olağanın ötesine geçen bir tane var.

GIMP, Mani'nin hayatını nasıl değiştirdi.

Mani; sosyal kısıtlamalardan kurtulmaya doğru yolculuğuna hevesli ve yetenekli bir genç olarak başladı. Özgürlük konusundaki farkındalığı ve bağlılığı onu, özgürlüğe saygılı yazılım kullanarak Bangalore'deki gecekondu bölgesinde bilgisayar bilgisi anlatmak amacıyla 2007 yılında bir taban hareketi gönüllü grubunun oluşumuna etkin bir şekilde katılmasına yol açtı. Bu; topluluğuna sürekli gelişme ve nihayetinde kendi hayatında radikal bir değişim getirdi.

Grup; bir gecekondu konutunda bir Özgür Yazılım bilgisayar laboratuvarı kurdu ve Mani hızlı bir şekilde öğrendi ve akranlarının çeşitli uygulamaların kullanımında daha iyi beceriler geliştirmesine yardımcı olacak bir öğretmen oldu. Kısa süre sonra GIMP'ın gelişmiş tekniklerine hakim oldu ve teknik bilgiyi doğuştan gelen sanatsal yeteneklerle birleştirerek sergilediği ve sattığı grafiksel sanatı üretti. Aşağıdaki üç dakikalık video, Mani'nin Özgür Yazılım'ı öğrenme çabasını betimliyor.

Bu yazı yazılırken (Mart 2012) Mani, Bangalore'de Bilgisayar Bilimi öğrencisiydi. Şöyle diyor:

“Öncelikle Özgür Yazılım hareketi sayesinde şunu söylemeliyim ki GIMP öğrenmeye başlamama yol açtı. Hayattaki ilk başarımdı ve Özgür Yazılım konferansında birçok resim sattım. Daha sonra çalışmalarımı birçok konferansta sergilemeye başladım. GIMP nedeniyle resim becerilerim dünyaya kazandırılıyor. Bildiğiniz gibi yeteneklerimiz genellikle dünya tarafından göz ardı edilir. Topluluktaki hedeflerimiz: Yazılım ve bilgiyi paylaşmak, birbirinden öğrenmek; Özgür Yazılım etik değerlerini teşvik etmek ve ötekileştirilmiş bir toplumsal ortamda yazılım özgürlüğünün önemi hakkında farkındalığı artırmak; yoksulları bilgisayar bilgisi ile güçlendirmek. Modelimizi çoğaltmak istiyoruz, zaten bölgedeki diğer yoksul semtlerde üç bilgisayar merkezi işletiyoruz.”

Richard Stallman'ın bu durum ile ilgili yorumu:

“GNU'nun Hint Dalitler tarafından benimsenmesinden, ünlü şirketler tarafından kullanılmasından daha fazla gurur duyuyorum.”

Neden

Özgür olmayan yazılım geliştiricilerinin çıkarları; iş birliği ve paylaşım gibi temel insani değerleri yadsıdıkları göz önüne alındığında toplumun her kesiminden kullanıcıların ihtiyaçları ile çelişmektedir. Özel mülk yazılım şirketleri; politikalarının, ürünlerinin kullanıcılarına verdiği zararı kâr hedefleriyle ilgisiz bulmaktadır.

Hindistan gibi karmaşık toplumsal yapılarda bilgi teknolojilerine erişimden mahrum bırakılmış olanların dışlanması, bu toplumun birçok düzeyde karşı karşıya kaldığı çok sayıda ayrımcılık örneğinden sadece biridir: Sağlık, konut, eğitim, istihdam bunlardan birkaçı. Zaman içinde bu savunmasız gruplar, karşılıklı iş birliği içinde olmanın önemi konusunda yüksek derecede farkındalık kazanmışlardır; bu, temel olarak tüm kültürlerde toplumun eğitimli ve varlıklı alanları arasında unutulan, hatta reddedilen temel bir insani değerdir. Paylaşma ve karşılıklı kaygı ilkeleri bu topluluklarda derinden kök salmıştır ve hayatta kalma mücadelelerinde değerli bir varlık oluşturmaktadır. Üyeleri arasındaki toplumsal bağ sağlam ve güçlüdür, ek dışlanma kaynaklarının ortaya çıkmasına karşı bir siperdir.

Bu senaryoda özel mülk yazılımın tanıtımı bu toplumsal olarak sadık kişiler tarafından kabul edilmeyecektir. Çünkü bu, bilgisayar kullanıcıları olarak daha fazla kısıtlama getirilmesine neden olacaktır. Yazılımı gerektiği kadar çok bilgisayara kurmaktan ya da istedikleri gibi kullanmaktan kaçınmazlar, bilgisayar programlarının nasıl çalıştığını inceleyerek bilgiye erişim haklarından vazgeçmezler; ve hepsinden önemlisi, kopyalarını komşularıyla paylaşma haklarından vazgeçmezlerdi. Tüm bu özgürlükler sadece Özgür Yazılım tarafından verilmektedir.

Özel mülk yazılım geliştiricileri tarafından kullanıcılara getirilen kısıtlamalar; esas hedefleri olduğu için toplumun diğer katmanlarına, özellikle de üst harcama sınıflarına saldırmaya hizmet eder. Sanatçılar ve bilgisayar grafikleri profesyonelleri, artık kârlı değilse ürünü her zaman bırakmaya veya yalnızca belirli platformlarda (büyük olasılıkla özgür olmayan) çalışan güncellemeler sunmaya karar verebilecek bir şirkete sürekli bağımlılık içerisinde sıkışıp kalırlar. Bu nedenle kullanıcıların programın eski sürümünü tutmaktan veya yeni bir işletim sistemine yatırım yapmaktan başka seçeneği yoktur.

Isabel Saij, neden Özgür Yazılım'ı benimseyerek tuzaktan kurtulmaya karar verdiğini açıklıyor:

“Özel mülk programlarla sanatçı, yazılım geliştirme şirketinin insafındadır. 2003 yılının başlarında etkileşimli parçalarla dijital 2B ve 3B çalışmalarımı tasarlamak için LiveMotion'u kullandım. O yılın ilerleyen zamanlarında şirket yazılımı durdurmaya karar verdi, bu yüzden paramı ve zamanımı nasıl kullanılacağını öğrenmek için harcadığım bir yazılım için desteksiz kaldım. Ayrıca özel mülk yazılım geliştiricileri yeni işlevler sunmaya karar verdiklerinde genellikle yalnızca özel mülk işletim sistemlerinin en son sürümlerinde çalışan bir güncelleme satın almanız gerekir. Yani tamamen çaresiz bir kısır döngü içinde sıkışıp kalıyorsun. Sinir bozucu ve bu konuda yapabileceğiniz hiçbir şey yok. Özgür Yazılım ile topluluğun koda erişebilmesi nedeniyle iyi projeler asla ölmez. Başkası gelip yazılımı geliştirmeye devam edebilir.”

Sonuçlar

Özgür Yazılım'ın yoksul semtte tanıtılması, toplumun bu ötekileştirilmiş kesiminin bilgi teknolojisi alanındaki bilgiye erişmesini kısıtlayan engelleri kaldırdı. Bu insanlara, aksi takdirde asla ortaya çıkmayacak doğuştan yeteneklerini ortaya çıkarma fırsatı sağladı. Bu yeni keşfedilen entelektüel zenginlik; sadece ilgili bireylerin kendilerine ve yerel topluluğa değil, bir bütün olarak tüm topluma fayda ve ilerleme getirir. Çünkü haksız küresel ekonomik politikaların zararlı etkilerinin üstesinden nasıl gelineceğini öğrendiler ve şimdi verimli bir hayat için hazırlar.

Özgür Yazılım ile kullanıcılar dijital eğitimin tüm avantajlarını ilkelerinden ödün vermeksizin aldı. Özgür Yazılım'ın etik değerleri bu ilkelere uygundur ve bu ilkeleri sürdürür: İnsanlar sadece yazılımı istedikleri gibi kullanmakla kalmayıp istedikleri sayıda makineye kurmanın yanında, kopyalayıp komşularıyla dayanışma içinde paylaşmaya teşvik edilmişlerdir. Mani; GIMP kullanan bir sanatçı ve Bilgisayar Bilimi öğrencisi oldu; şimdiye kadar kaynak kodunu incelemek ve gerektiğinde topluluğunun ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde değiştirmek için yeterli bilgiye sahip oldu. Yazılım özgürlüğü, bilgiye erişimin kısıtlandığı yerlerde normalde mümkün olmayan, entelektüel ve ekonomik zenginliğin yeniden dağıtılmasıyla sonuçlanır.

Daha az ezilen bağlamlarda GIMP kullanıcıları yazılım özgürlüğünden birçok yönden faydalanmıştır. Artık özel mülk yazılım şirketleri tarafından keyfî kararlara tabi değildirler; bunun yerine geliştiricilerin ihtiyaçlarını önemseyen ve diğer kullanıcıların ek destek sağladığı büyük ve güçlü bir topluluğa aittirler. Resmî el kılavuzları ve öğreticilerin yanı sıra hevesli kullanıcılar çok sayıda eğitim materyali yayımlar ve kaynak kodun kullanılabilirliği nedeniyle programlama becerisine sahip olanlar, uygulamanın başarımını arttırmak için bir dizi eklentiye katkıda bulunurlar.

GNU GPL 3. veya daha sonraki bir sürüm altında yayınlanan özgür bir program olan GIMP'in ilerlemesi ne geliştiriciler tarafından durdurulabilir ne de program özel mülk yapılabilir.