GNU Projesi'nin Yapısı ve Yönetimi

Sürüm 1.0.1

GNU Projesi; GNU işletim sistemini geliştirir ve sürdürür. GNU Projesi, bu çalışma ve ilgili diğer etkinlikler yoluyla özgür yazılım hareketinin temel felsefesi olan yazılım özgürlüğünü destekler ve teşvik eder.

Bir işletim sistemi, bir bilgisayarın yararlı işler yapmasını sağlayan birçok yazılım bileşeninden oluşur. Çekirdek ve sürücüler gibi düşük düzeyli işlevler için kod ve ayrıca sistem kütüphanelerinin yanı sıra kullanıcıların doğrudan çalıştırdığı programları (yardımcı programlar, araçlar, uygulamalar ve oyunlar) içerir. GNU işletim sistemi tüm bu yelpazedeki yazılımlardan oluşur. Programların çoğu GNU Projesi tarafından özel olarak geliştirilmiş ve yayımlanmıştır; bunlar “GNU paketleri” olarak adlandırılır. GNU sistemi, GNU Projesi dışında diğer geliştiriciler tarafından yayımlanan özgür program olan bileşenler de içerir.

Bir işletim sistemini oluşturan programların tutarlı bir şekilde çalışması gerektiği gibi, GNU Projesi de tutarlı bir şekilde çalışmalıdır. Çalışmanın çoğu belirli programlar geliştirmekten oluşur ancak bu programlar bağımsız projeler değildir; dilediğimiz GNU sistemini oluşturmak için birbirleriyle oldukça uyumlu olmaları gerekir. Bu nedenle, onlarca yıl boyunca, proje için bir yapı geliştirdik. Hiçbiri yeni değil ama ilk kez hepsini tek bir yerde belgeliyoruz.

Özgür Yazılım Vakfı, GNU Projesi'ne birçok türde destek (kolaylıklar, hizmetler) sağlar. Bu desteklerin nasıl işlediği bu belgenin kapsamı dışındadır.

Yazılım Geliştirme Yapısı

GNU Projesi'nin etkinliklerinin çoğu yazılım paketlerinin geliştirilmesinden oluşmaktadır. GNU'nun yazılım geliştirmesi şu şekilde yapılandırılmıştır.

Baş GNUisance

GNU Projesi, Baş GNUisance, projenin kurucusu Richard Stallman, tarafından yönetilmektedir. Baş GNUisance ilke olarak genel felsefe ve standartlar da dâhil olmak üzere tüm önemli kararlardan sorumludur ve bu kararların yürütülmesi açısından projeyi yönlendirir. Baş GNUisance; yazılım paketlerini GNU paketi olarak adlandırır veya gerektiğinde hizmetten çıkarır ve bakımcıları görevlendirir.

Uygulamada Baş GNUisance bu kararların çoğunu ve görevlerin çoğunu başkalarına devreder ve bir GNU paketinin geliştirme özelliklerine nadiren müdahale eder, ve bu genellikle sadece öneri şeklindedir.

Yardımcı GNUisance'ler

<maintainers@gnu.org> adresiyle erişilebilir olan bu ekip, GNU Yazılımı sahipleri için ilk irtibat noktasıdır. Tüm proje boyunca geliştirme etkinliklerini takip ederler, zamanında yayımlar sağlarlar, bakımcıların GNU'nun felsefesini ve yönergelerini izleyip izlemediklerini denetlerler ve ortaya çıkabilecek çatışmaları çözerler. Ayrıca bir bakımcının görevi bıraktığı veya yeni bir gönüllünün mevcut bir paketi sürdürmek için harekete geçtiği durumları (bu durumda Baş GNUisance adına yeni bir bakımcı görevlendirebilirler) da ele alırlar.

Gerektiğinde, mevcut GNU gönüllülerinden yeni üyeler alınır. Bununla birlikte belirli görevler için yardım genellikle kabul edilir ve ilgili GNU gönüllüleri temasa geçebilirler.

Paket bakımcıları

Her GNU yazılım paketinin Baş GNUisance veya yardımcı GNUisance'ler tarafından görevlendirilen belirli bakımcıları vardır. Paket bakımcıları yetkisi altında görevlendirildikleri ve nadiren görevden alan Baş GNUisance'ye karşı sorumludur ve GNU Projesi adına üstlendikleri paketleri geliştirmekle yükümlüdürler.

Bakımcıların ilk görevlendirilmesi, bir program GNU paketi olarak kabul edildiğinde yapılır. Bunlar normalde programı bir GNU paketi yapmayı kabul eden ana geliştiricilerden bazılarıdır.

Zamanla bakımcılar nadiren görevi bırakırlar. Bazı durumlarda biricik bakımcı rolden ayrılır ve paketi bakımsız bırakır. Baş GNUisance genellikle yardımcı GNUisance'lere yeni bakımcılar bulma ve görevlendirme yetkisi verir. Şu anda bakımı yapılmayan paketlerin listesine bakabilirsiniz. Eski bakımcılardan yeni bakımcılar önermelerini istiyoruz ve bu önerileri dikkatle değerlendiriyoruz.

Bir paketin bakımcıları, geliştirilmesine katkıda bulunmak için genellikle başkalarını işe alır ve bazı teknik kararları onlara devreder. Ancak bakımcılar, GNU Projesi'ne karşı sorumluluklarını yerine getirebilmeleri için paketin tamamı üzerinde yetki sahibi olurlar.

Bir bakımcının birincil sorumluluğu; GNU Projesi'nin felsefesi, misyonu, politikaları ve genel kararları doğrultusunda iyi ve kullanışlı bir şekilde programı geliştirmek ve sürdürmektir. Bakımcılar ayrıca paketlerinin GNU Sistemi'nin geri kalanıyla uyumlu çalışmasını sağlamalıdır. Daha fazla bilgi için bakımcıların temel görevleri ve bir programın GNU paketi olmasının ne anlama geldiğini okuyabilirsiniz.

Genel olarak bakımcılar yazılım paketlerinin üstlendiği teknik yönergeleri belirler ve böylece paketler için günlük kararlar alırlar. Aynı şekilde paketlerin birlikte uyumlu çalışmasını sağlarken bakımcılar doğrudan birbirleriyle çalışabilirler ve biz de bunu teşvik ediyoruz. Baş GNUisance bir veya daha fazla GNU paketini doğrudan etkileyen bir kararı nadiren verir. Etkilenen paketlerin sahipleri GNU Projesi adına kararı yürütmekle sorumludur.

Bakımcıların belirli sorumlulukları ve GNU yazılımının bakımıyla ilgili teknik yönlendirme hakkında daha eksiksiz bilgi GNU Yazılımı Bakımcıları İçin Bilgiler ve GNU Kodlama Standartları belgelerinde bulunabilir.

GNU paketi bakımcılarının felsefemize uymasını veya politikalarımızı onaylamasını değil, yalnızca izlemelerini istiyoruz. Bakımcılar ve katkıda bulunanlar; GNU yazılımı üzerinde yaptıkları çalışmalarda felsefemizi, politikalarımızı ve ara sıra belirli kararlarımızı uygulamalıdır.

GNU Paket Geliştirme için Destek

Birçok ekip GNU paketlerinin geliştirilmesi ve yönetilmesi için çeşitli şekillerde destek sağlarlar. Bu ekiplerin çoğunun onları yönlendirecek bir koordinatörü vardır; çoğu durumda koordinatör aksi belirtilmedikçe doğrudan Baş GNUisance'ye rapor verir. Kuşkuya düşerseniz öneri için GNU Gönüllü Koordinatörleri ile iletişime geçebilirsiniz.

Yazılım Değerlendirme

<gnueval@gnu.org> adresindeki yazılım değerlendirme ekibi, GNU paketleri olarak önerilen yazılım paketlerini değerlendirir. Bu, yazılımın işlevselliğinin yanı sıra yazılım özgürlüğü ve programın GNU sistemine nasıl uyduğu ile ilgili konuların dikkatle değerlendirilmesini içerir.

Gerektiğinde, mevcut GNU gönüllülerinden yeni üyeler alınır. Savannah üzerinde GNU olmayan yazılım değerlendirmesi ile ilgili önceden deneyim tercih sebebidir.

Yazılım Güvenliği Değerlendirmesi

<gnueval-security@gnu.org> adresindeki yazılım güvenliği değerlendirme ekibi, yazılım değerlendirme ekibiyle birlikte çalışır. GNU'ya sunulan yazılımda herhangi bir güvenlik sorunu olup olmadığını belirler.

Gerektiğinde, mevcut GNU gönüllülerinden yeni üyeler alınır.

Güvenlik Ekibi

Güvenlik Ekibi, güvenlik hatalarının zamanında çözülmesine yardımcı olur. GNU paketinin bakımcısı bir güvenlik açığının raporuna yanıt vermezse raportör sorunu güvenlik ekibine iletebilir. Sorunun acil olduğuna karar verilirse bir yama geliştirilebilir ve paketin onarılmış bir sürümü yayımlanabilir. Bakımcılar ayrıca güvenlik ekibinden paketlerinin güvenliğini sağlama konusunda öneri isteyebilirler.

Gerektiğinde, mevcut GNU gönüllülerinden yeni üyeler alınır.

Platform Sınayıcıları

platform-testers@gnu.org e-posta listesinin arkasındaki gönüllüler, doğru çalıştığından emin olmak için GNU yazılımının farklı donanım platformlarındaki ön sürümlerini sınarlar.

Yeni gönüllüler bekliyoruz.

Danışmanlar

GNU Danışmanları (<mentors@gnu.org>) yeni yazılım bakımcılarına kılavuzluk etmeye gönüllüdür.

Uzun süredir GNU bakımcılarından gönüllü olmalarını istiyoruz.

Düzeltmenler

Düzeltmenler listesi, İngilizce metinleri düzelterek GNU paketi bakımcılarına yardımcı olmak için kullanılabilir. Düzeltme istemek için <proofreaders@gnu.org> adresine yazın.

Diğer Ekipler ve Hizmetler

Diğer birkaç ekip GNU Projesi içindeki günlük işleyişi kolaylaştırır, yönetir veya projenin belirli hedeflerini geliştirir.

GNU Danışma Kurulu

GNU Danışma Kurulu (GAC), Baş GNUisance'ye önerilerde bulunmak için mevcuttur. Danışma Kurulu üyeleri Baş GNUisance tarafından atanır. Danışma Kurulu genel olarak GNU Projesi adına GNU Projesi'nin sağlığını izler ve olası tartışma konularını gündeme taşır.

Savannah Hacker'leri

Savannah, GNU Projesi'nin yazılım işbirliği platformudur. Kod depolarını, hata raporlama araçlarını, e-posta listesi arayüzlerini ve daha fazlasını barındırır. Savannah, Savannah Hacker'leri [1] tarafından yönetilmektedir. Savannah Hacker'leri, GNU yazılımının hizmet üzerinde düzgün bir şekilde barındırılmasını sağlamanın yanı sıra, yazılım işbirliği platformunda barındırılmak üzere GNU olmayan yazılım başvurularını da değerlendirir.

Yeni gönüllüler bekliyoruz.

Web Yöneticileri

GNU Web Yöneticileri; https://www.gnu.org adresindeki web sayfalarının bakımından ve güncellenmesinden sorumludur.

Web yöneticileri ayrıca özgür yazılım ve lisanslar gibi konularda kamu tarafından gönderilen çeşitli soruları da (yanıt net olduğunda) yanıtlar. Bir dağıtımı değerlendirmek, web yöneticisi olmak isteyen kişileri değerlendirmek ve yansı listesini güncellemek için isteklerin ilk filtrelemesini yaparlar.

GNU Web Yöneticisi Grubu, Baş GNUisance'ye rapor veren Baş Web Yöneticisi tarafından yönetilir. Yeni gönüllüler bekliyoruz. Gönüllü Web Yöneticisi Sınavı'na bakın.

Web Çevirmenleri

Her dilin bir ekip koordinatörü tarafından yönetilen bir çeviri ekibi vardır. Daha fazla bilgi için www.gnu.org adresindeki Web Sayfalarını Çevirme Kılavuzu'na bakabilirsiniz. Ekip koordinatörleri, Baş GNUisance'ye rapor veren GNU Çevirileri Yöneticisi'ne rapor verir.

Liste Yardımcıları

Listhelper, GNU e-posta listelerine gönderilen spam'ları yarı otomatik olarak yöneten bir sistemdir. Çoğu spam, spam filtreleri tarafından yakalanır ancak spam olmadığı tahmin edilen iletilerin kuyruğunu yönetmek için insan denetleticiler de mevcuttur.

Gerektiğinde, mevcut GNU gönüllülerinden yeni üyeler alınır.

GNU Gönüllü Koordinatörleri

GNU Gönüllü Koordinatörleri (<gvc@gnu.org>), yeni gönüllüleri GNU Projesi içinde uygun işlere yönlendirmeye yardımcı olmaktadır

Yeni GVC gönüllüleri bekliyoruz ancak önceden GNU içinde gönüllülük deneyimi olması (ve böylece GNU Projesi hakkında çok geniş bilgi) oldukça önerilir.

GNU Eğitim Ekibi

GNU Eğitim Ekibi, eğitim ortamlarında GNU İşletim Sistemi'nin benimsenmesini teşvik eder. Ayrıca okulları değerlendirir ve okul yöneticileriyle konuşur.

Yeni gönüllüler bekliyoruz.

GNU Standartları Grubu

GNU Standartları Grubu, GNU kodlama standartlarını güncelleme önerilerini değerlendirir. Herkes bug-standards e-posta listesinden bir öneri gönderebilir. Grup daha sonra tüm ayrıntıları ve çıkarımları sonuçlandırmak için öneriyi tartışır ve değerlendirir. Daha sonra teklifi, kararı veren Baş GNUisance'ye bir öneri şeklinde sunarlar. Grup ayrıca belgede değişiklik yapmanın yanı sıra belgeyi web'de güncellemekten de sorumludur.

Gerektiğinde, mevcut GNU gönüllülerinden yeni üyeler alınır.

Hataları Düzeltme

Mevcut yapının bu tanımlamasında, daha önce merkezi bir belge olmadığından dolayı hatalar veya eksiklikler bulursak, bu belgenin hem Org sürümünü hem de HTML sürümünü üçüncü sürüm numarasını ilerleterek güncelleyeceğiz. Eski sürümleri bir alt dizinde saklayacağız.

Yönetsel Yapıda Gelecekteki Değişiklikler

GNU Projesi'nin yönetsel yapısındaki değişikliklere, genellikle uygun GNU Projesi tartışma listelerinde olmak üzere, GNU katkıcılarıyla danışmalara başlandıktan sonra Baş GNUisance tarafından karar verilir. Bu danışmaların amacı; akıllıca bir karar vermek için olası alternatifleri düşünmek ve ne gibi iyi ve kötü etkileri olacağını öngörmektir.

Kabul edilen değişiklikleri bildirmek için hem Org sürümü hem de HTML sürümü (önceki bölüme bakınız) olan bu belgeyi güncelleyeceğiz ve birinci ve/veya ikinci sürüm numarasını ilerleteceğiz. Eski sürümleri bir alt dizinde saklayacağız.