İlk Duyuru

Bu, orijinali İngilizce olan bir sayfanın çevirisidir.

Bu, 27 Eylül 1983'te Richard Stallman tarafından yayınlanan GNU Projesi'nin özgün duyurusu.

GNU Projesi'nin gerçek tarihi bu ilk plandan, birçok yönden farklıdır. Örneğin; başlangıç Ocak 1984'e kadar ertelendi. Özgür yazılımın felsefi kavramlarının birçoğu, birkaç yıl sonrasına kadar açıklığa kavuşmadı.

Özgür Unix!

Bu Şükran Günü'nü başlatarak GNU (Gnu's Not Unix [GNU, Unix Değildir] için) adlı eksiksiz bir Unix uyumlu yazılım sistemi yazacağım ve onu kullanabilen herkese bedava[1] olarak vereceğim. Zaman, para, program ve gereçlerin katkıları büyük ölçüde gereklidir.

Başlangıç olarak GNU; bir çekirdek artı C programları yazmak ve çalıştırmak için gereken tüm yardımcı programlar olacaktır: Düzenleyici, kabuk, C derleyicisi, bağlayıcı, çevirici ve diğer birkaç şey. Bundan sonra bir metin biçimlendiricisi, bir YACC, bir Empire oyunu, bir hesap tablosu programı ve yüzlerce başka şey ekleyeceğiz. Sonunda normalde bir Unix sistemi ile birlikte gelen her şeyi ve çevrim içi ve basılı kâğıt dokümantasyonu da dâhil olmak üzere faydalı her şeyi sağlamayı umuyoruz.

GNU, Unix programlarını çalıştırabilecek ancak Unix ile aynı olmayacaktır. Diğer işletim sistemleri konusundaki deneyimlerimize dayanarak uygun olan tüm iyileştirmeleri yapacağız. Özellikle daha uzun dosya adlarına, dosya sürüm numaralarına, parçalanma veya bozulmaya dayanıklı bir dosya sistemine, belki dosya adı tamamlamaya, uçbirimden bağımsız ekran desteğine ve sonunda birkaç Lisp programının ve sıradan Unix programlarının bir ekranı paylaşabileceği Lisp tabanlı bir pencere sistemine sahip olmayı planlıyoruz. Hem C hem de Lisp, sistem programlama dilleri olarak kullanılabilir. MIT'nin UUCP'den çok daha üstün olan chaosnet protokolüne dayanan ağ yazılımımız olacak. Ayrıca UUCP ile uyumlu bir şeyimiz olabilir.

Ben Kimim?

Ben çok örnek alınan orijinal EMACS düzenleyicisinin yaratıcısı Richard Stallman, şimdi MIT'deki Yapay Zekâ Laboratuvarındayım. Derleyiciler, düzenleyiciler, hata ayıklayıcılar, komut yorumlayıcıları, Incompatible Timesharing System [Uyumsuz Zaman Paylaşımı Sistemi] ve Lisp Machine işletim sistemi üzerinde yoğun bir şekilde çalıştım. ITS'de uçbirimden bağımsız ekran desteğine öncülük ettim. Buna ek olarak Lisp makineleri için parçalanmaya veya bozulmaya dayanıklı bir dosya sistemi ve iki pencere sistemi uyguladım.

Neden GNU'yu Yazmalıyım

Altın kuralın bir programı beğendiğimde, programı beğenen diğer insanlarla paylaşmam gerektirdiğini düşünüyorum. Ben vicdanı rahat biçimde bir gizlilik sözleşmesi veya bir yazılım lisans sözleşmesi imzalayamıyorum.

İlkeleri ihlal etmeden bilgisayarları kullanmaya devam edebilmem için, özgür olmayan herhangi bir yazılım olmadan idare edebilmem için yeterli bir özgür yazılım gövdesi oluşturmaya karar verdim.

Nasıl Katkıda Bulunabilirsiniz

Bilgisayar üreticilerinden makine ve para bağışları istiyorum. Bireylerden program ve çalışma bağışları bekliyorum.

Bir bilgisayar üreticisi zaten bir makine sağlamayı teklif etti. Ama daha fazlasını kullanabiliriz. Makineler bağışlarsanız bekleyebileceğiniz sonuçlardan biri, GNU'nun o makinelerde erken bir tarihte çalışacağıdır. Makine bir yerleşim bölgesinde çalışırsa ve karmaşık soğutma veya güç gerektirmezse iyi olur.

Bireysel programcılar, bazı Unix yardımcı programlarının uyumlu bir kopyasını yazıp bana vererek katkıda bulunabilir. Çoğu proje için bu tür yarı zamanlı dağıtılmış çalışmanın koordinasyonu çok zor olacaktır; bağımsız olarak yazılan bölümler birlikte çalışmaz. Ancak belirli Unix'i değiştirme görevi için bu sorun yoktur. Çoğu arabirim belirtimi, Unix uyumluluğu ile belirlenmiştir. Her katkı Unix'in geri kalanıyla çalışıyorsa muhtemelen GNU'nun geri kalanıyla birlikte de çalışacaktır.

Para bağışı alırsam tam veya yarı zamanlı olarak birkaç kişiyi işe alabilirim. Maaş yüksek olmayacak ama insanlığa yardım etmenin para kadar önemli olduğunu bilen insanları arıyorum. Bunu kendini adamış insanların başka bir şekilde geçimlerini sağlama ihtiyacını göz önünde bulundurarak tüm enerjilerini GNU üzerinde çalışmaya adamalarını sağlamanın bir yolu olarak görüyorum.

Daha fazla bilgi için benimle iletişime geçin.

Arpanet postası:
RMS@MIT-MC.ARPA

Usenet:
...!mit-eddie!RMS@OZ
...!mit-vax!RMS@OZ

Birleşik Devletler Posta Adresi:
Richard Stallman
166 Prospect St
Cambridge, MA 02139

Orijinal ileti

Tamlık için orijinal e-posta burada özgün biçiminde yeniden gösterilir.

From CSvax:pur-ee:inuxc!ixn5c!ihnp4!houxm!mhuxi!eagle!mit-vax!mit-eddie!RMS@MIT-OZ
From: RMS%MIT-OZ@mit-eddie
Newsgroups: net.unix-wizards,net.usoft
Subject: new Unix implementation
Date: Tue, 27-Sep-83 12:35:59 EST
Organization: MIT AI Lab, Cambridge, MA

Free Unix!

Starting this Thanksgiving I am going to write a complete
Unix-compatible software system called GNU (for Gnu's Not Unix), and
give it away free [1] to everyone who can use it.
Contributions of time, money, programs and equipment are greatly
needed.

To begin with, GNU will be a kernel plus all the utilities needed to
write and run C programs: editor, shell, C compiler, linker,
assembler, and a few other things.  After this we will add a text
formatter, a YACC, an Empire game, a spreadsheet, and hundreds of
other things.  We hope to supply, eventually, everything useful that
normally comes with a Unix system, and anything else useful, including
on-line and hardcopy documentation.

GNU will be able to run Unix programs, but will not be identical
to Unix.  We will make all improvements that are convenient, based
on our experience with other operating systems.  In particular,
we plan to have longer filenames, file version numbers, a crashproof
file system, filename completion perhaps, terminal-independent
display support, and eventually a Lisp-based window system through
which several Lisp programs and ordinary Unix programs can share a screen.
Both C and Lisp will be available as system programming languages.
We will have network software based on MIT's chaosnet protocol,
far superior to UUCP.  We may also have something compatible
with UUCP.

Who Am I?

I am Richard Stallman, inventor of the original much-imitated EMACS
editor, now at the Artificial Intelligence Lab at MIT.  I have worked
extensively on compilers, editors, debuggers, command interpreters, the
Incompatible Timesharing System and the Lisp Machine operating system.
I pioneered terminal-independent display support in ITS.  In addition I
have implemented one crashproof file system and two window systems for
Lisp machines.

Why I Must Write GNU

I consider that the golden rule requires that if I like a program I
must share it with other people who like it.  I cannot in good
conscience sign a nondisclosure agreement or a software license
agreement.

So that I can continue to use computers without violating my principles,
I have decided to put together a sufficient body of free software so that
I will be able to get along without any software that is not free.

How You Can Contribute

I am asking computer manufacturers for donations of machines and money.
I'm asking individuals for donations of programs and work.

One computer manufacturer has already offered to provide a machine.  But
we could use more.  One consequence you can expect if you donate
machines is that GNU will run on them at an early date.  The machine had
better be able to operate in a residential area, and not require
sophisticated cooling or power.

Individual programmers can contribute by writing a compatible duplicate
of some Unix utility and giving it to me.  For most projects, such
part-time distributed work would be very hard to coordinate; the
independently-written parts would not work together.  But for the
particular task of replacing Unix, this problem is absent.  Most
interface specifications are fixed by Unix compatibility.  If each
contribution works with the rest of Unix, it will probably work
with the rest of GNU.

If I get donations of money, I may be able to hire a few people full or
part time.  The salary won't be high, but I'm looking for people for
whom knowing they are helping humanity is as important as money.  I view
this as a way of enabling dedicated people to devote their full energies to
working on GNU by sparing them the need to make a living in another way.

For more information, contact me.
Arpanet mail:
  RMS@MIT-MC.ARPA

Usenet:
  ...!mit-eddie!RMS@OZ
  ...!mit-vax!RMS@OZ

US Snail:
  Richard Stallman
  166 Prospect St
  Cambridge, MA 02139

Dipnotlar

Buradaki anlatım özensizdi. Kastedilen hiç kimsenin GNU sistemini kullanma izni için ödeme yapmak zorunda olmamasıydı. Ancak buradaki kelimeler bu konuda açık değil ve insanlar onları GNU'nun kopyaları her zaman ücretsiz veya düşük bir ücretle dağıtılmalıdır şeklinde yorumluyor. Bu hiç bir zaman niyetim değildi. Sonradan özgürlük anlamındaki “free” ile ücret anlamında “free” arasında dikkatli bir ayrım yapmayı öğrendim. Özgür yazılım kullanıcılarının dağıtma ve değiştirme özgürlüğüne sahip olduğu yazılımdır. Bazı kullanıcılar kopyalarını ücretsiz edinirken, bazıları ücret öderler—ve para yazılımın geliştirilmesine destek olursa çok daha iyi olur. Buradaki önemli nokta, kopyaya sahip olan herkesin, onu kullanan diğer herkesle iş birliği özgürlüğüne sahip olmasıdır.

“Give away” ifadesi de özgürlük ve ücret arasında henüz açık bir ayrım yapmadığımın bir başka göstergesi. Şimdi özgür yazılım hakkında konuşurken bu ifadeden kaçınılmasını öneriyoruz. Daha ayrıntılı bir açıklama için “Kafa Karıştıran Kelimeler ve İfadeler” maddesine bakabilirsiniz.

Türkçe'de Özgür Yazılım çevirisiyle, fiyat ve özgürlük karmaşasını yaşamamış oluyoruz. Terimin Türkçesi doğrudan özgürlüğe atıfta bulunuyor, dolayısıyla İngilizce'de açıklama gerektiren ücret-özgürlük ikiliğini Türkçede açıklamaya gerek kalmıyor.