گریز به آزادی: ویدئویی از بنیاد نرم‌افزار آزاد

گنو چیست؟

گنو یک سیستم‌عاملی آزاد است—یعنی، سیستم‌عاملی که به آزادی کاربران احترام می‌گذارد. سیستم‌عامل گنو شامل بسته‌های گنو (برنامه‌هایی که خصوصاً توسط پروژهٔ گنو به انتشار رسیده‌اند) و نرم‌افزارهای آزادی است که توسط دیگران منتشر شده‌اند. توسعهٔ گنو این امکان را فراهم کرد تا بتوانید بدون نرم‌افزاری که آزادی‌تان را زیرپا می‌گذارد، از رایانه استفاده کنید.

ما نسخه‌های قابل نصبی از گنو (دقیق‌تر بگوییم، توزیع‌هایی از گنو/لینوکس) را پیشنهاد می‌کنیم که تماماً نرم‌افزار آزاد هستند. بیشتر در مورد گنو.

جنبش نرم‌افزار آزاد چیست؟

جنبش نرم‌افزار آزاد در تلاش است تا برای کاربران رایانه و رایانش، به وسیلهٔ نرم‌افزارهای آزاد، آزادی به ارمغان بیاورد. با نرم‌افزار آزاد افسار رایانهٔ کاربر به دست خود اوست و کنترل چگونگی انجام رایانش در دست اوست. اما نرم‌افزار غیرآزاد کاربر تحت سلطهٔ توسعه‌دهندهٔ نرم‌افزار قرار دارد. این توضیح ویدئویی را ببینید.

نرم‌افزار آزاد چیست؟

نرم‌افزار آزاد بدین معناست که کاربران آزادی اجرا، کپی، توزیع، و تغییر و بهبود نرم‌افزار را دارند.

مسئلهٔ نرم‌افزار آزاد، آزادی است، نه قیمت. برای درک بهتر این موضوع به معنای کلمهٔ «آزاد» در «آزادی بیان» بیندیشید، نه در «دانشگاه آزاد».

به طور دقیق‌تر، نرم‌افزار آزاد یعنی کاربران برنامه، دارای چهار آزادی اساسی هستند:

• آزادی اجرای نرم‌افزار آن گونه که می‌پسندید، برای هر کاری (آزادی ۰).
• آزادی مطالعهٔ نحوهٔ کارکرد برنامه، و تغییردادن آن تا رایانش را آن گونه که می‌پسندید برایتان انجام دهد (آزادی ۱). دسترسی به کد منبع پیش‌نیاز این مهم است.
• آزادی توزیع نسخه‌های نرم‌افزار تا بتوانید به دیگران کمک کنید (آزادی ۲).
• آزادی توزیع نسخه‌های تغییرداده‌شدهٔ شما به دیگران (آزادی ۳). با این کار می‌توانید امکان بهره‌گیری از تغییراتتان را به تمام اجتماع بدهید. دسترسی به کد منبع پیش‌نیاز این مهم است.

توسعه تکنولوژی و استفاده از شبکه باعث اهمیت بیشتر این آزادی‌ها بیش از آنچه در سال ۱۹۸۳ بودند شده است.

این روزها جنبش نرم‌افزار آزاد بسیار فراتر از توسعهٔ سیستم گنو رفته است. تارنمای بنیاد نرم‌افزار آزاد را ببینید برای آنچه ما انجام می‌دهیم، و فهرست راه‌هایی که شما می‌توانید کمک کنید.

بیشتر درباره گنو

گنو یک سیستم‌عامل شبه‌یونیکسی است. این به این معنی است که گنو مجموعه‌ای از تعداد زیادی برنامه است: برنامه‌ها، کتاب‌خانه‌ها، ابزار توسعه‌دهنده، حتی بازی‌ها. توسعه گنو، که در ژانویه ۱۹۸۴ آغاز شد، به عنوان پروژهٔ گنو شناخته می‌شود. بسیاری از برنامه‌های داخل گنو تحت سرپرستی پروژهٔ گنو منتشر شده‌اند؛ که به آن‌ها بسته‌های گنو می‌گوییم.

نام «گنو» (GNU) مخفف بازگشتی «گنو یونیکس نیست» (GNU's Not Unix) می‌باشد و گنو تلفظ می‌شود، با یک بخش (البته در فارسی دو بخش محسوب می‌شود)، مثل تلفظ کلمه «گرو» (grew) منتها با جایگزینی حرف ر با ن.

برنامه‌ای که در یک سیستم‌عامل شبه‌یونیکسی منابع دستگاه را تخصیص می‌دهد و با سخت‌افزار در ارتباط است «هسته» (kernel، کِرنِل) نام دارد. گنو معمولا با هسته‌ای به نام لینوکس استفاده می‌شود. ترکیب این دو، سیستم‌عامل گنو/لینوکس می‌باشد. میلیون‌ها نفر از گنو/لینوکس استفاده می‌کنند، با این حال بسیاری آن را به اشتباه، «لینوکس» می‌نامند.

هستهٔ گنو، گنو هِرد، در سال ۱۹۹۰ کلید خورد (پیش از آغاز لینوکس). داوطلبان به توسعهٔ هرد ادامه می‌دهند برای اینکه یک پروژهٔ فنی جالب است.

اطلاعات بیشتر